HARMONOGRAM DZIAŁAŃ UPAMIĘTNIAJACYCH PATRONA SZKOŁY- BYSTRZYCKICH ŻOŁNIERZY NIEPODLEGŁOŚCI           

1. Upamiętnienie Patrona Szkoły minutą ciszy i złożeniem kwiatów pod tablicą ku czci patrona-  4 września2023r.
2. Dzień Sybiraka- 17 września2023 r.
3. Porządkowanie grobów Bystrzyckich Żołnierzy Niepodległości- koniec X 2023 r.
4. Szkolne obchody Święta Niepodległości- listopad 2023 r.
5. I Szkolny Festiwal Piosenki Żołnierskiej i Patriotycznej- marzec 2024 r.
6. Udział w spotkaniu promującym Słownik Biograficzny Ziemi Kraśnickiej, w którym zostaną zamieszczone biogramy Patrona Szkoły- wiosna 2024 r.
7. Wycieczka szkolna do miejsc związanych z Patronem Szkoły- wiosna 2024 r.
8. Dzień Patrona- 7 czerwca 2024 r.
9. Udział delegacji podczas Święta 24.Pułku Ułanów w Kraśniku- lipiec 2024 r.
10. Udział pocztu sztandarowego podczas gminnych uroczystości państwowych i patriotycznych- cały rok szkolny.

Jan Jędrasik (1899-1986), s. Marcina – żołnierz wojny polsko- bolszewickiej, września 1939 roku oraz Polskich Sił Zbrojnych na  Zachodzie. Urodził się 27 lutego 1899 roku w Bystrzycy jako syn Marcina i Katarzyny z Kurników.  Od 7 sierpnia 1919 roku służy w 5. Pułku Ułanów w czasie wojny polsko-bolszewickiej.  W 1922 roku zostaje zwolniony do rezerwy.  W dniu 27 czerwca 1923 roku zawarł małżeństwo w kościele w Zakrzówku z Anielą z Toporowskich (1907-1982), czworo dzieci. Zmobilizowany w 1939 roku. Od 7 września 1939 roku służy w szeregach 2. Dywizjonu Taborów. W dniu 18 sierpnia 1939 roku trafia do niewoli sowieckiej. Zostaje uwięziony w łagrze. Na mocy układu Sikorski-Majski zostaje powołany 7 września 1941 roku do Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR do 5. Dywizji Piechoty i w jej szeregach 20 sierpnia 1942 roku wymaszerowuje do Persji. Awansowany zostaje na starszego strzelca. W dniu 22 listopada 1942 roku zostaje przeniesiony do Głównej Kwatery 6. Dywizji Piechoty 2. Korpusu. 21 marca 1943 roku przeniesiony do niezidentyfikowanej jednostki (zapis jest nieczytelny), a następnie 28 listopada 1943 roku do 3. Dywizji Strzelców Karpackich. W jej składzie walczy m.in. pod Monte Cassino. W dniu 28 grudnia 1944 roku przeniesiony do 17. Szwadronu żandarmerii. Przybywa do Wielkiej Brytanii 8 lipca 1946 roku. Do Polski wraca 20 sierpnia 1947 roku. Odznaczenia: Medal Wojska (nadany przez Rząd RP w Londynie), Medal za Wojnę 1939-1945, Medal Jerzego, Gwiazda Italii, Brązowy Krzyż Pielgrzymi Krzyż Monte Cassino, Odznaka Pamiątkowa 3. Dywizji Strzelców Karpackich, Odznaka Pamiątkowa 2. Korpusu. Zmarł 24 kwietnia 1986 roku
W dniu 7 czerwca 2023 roku Publicznej Szkole Podstawowej w Bystrzycy uroczyście nadano  imię Bystrzyckich Żołnierzy Niepodległości, a wśród 8 wyróżnionych żołnierzy znalazł się Jan Jędrasik.
Bibliografia:

Metryki z Archiwum Parafii pw. św. Mikołaja w Zakrzówku

CAW, Centralne Muzeum Jeńców Wojennych w Opolu-Łambinowicach

Dokumenty i legitymacje w zbiorach potomków Jana Jędrasika

Fot. Zbiory Romana Garbacza

Feliks Walczak (1915-2002) – żołnierz września 1939 roku, ułan 24. Pułku Ułanów. Urodził się 29 maja 1915 roku w Bystrzycy jako syn Marcina i Katarzyny ze Struskich. W 1936 roku poślubił Stanisławę z Kuśmierzów. Do 24. Pułku Ułanów wstępuje 5 września 1937 roku. Służył w plutonie przeciwpancernym. Zmobilizowany w 1939 roku, już 2 września 1939 roku zostaje ciężko ranny w stopę w czasie bitwy pod Jordanowem-Wysoką. Dostaje się do niewoli niemieckiej (w raportach określony jako zaginiony), zostaje przez Niemców wysłany jako jeniec wojenny do szpitala w Wiedniu. Dosłużył się stopnia starszego ułana. Po powrocie z rekonwalescencji zajmuje się gospodarstwem rolnym, pszczelarstwem i stolarstwem. Zasłużony członek Związku Inwalidów Wojennych w Kraśniku i Koła Koleżeńskiego Żołnierzy 24. Pułku Ułanów. Odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Orderem za Wojnę Obronną 1939, Odznaką Zasłużony dla Ziemi Jordanowskiej, Medalem Pamiątkowym 24. Pułku Ułanów. Zmarł w Kraśniku w dniu 2 kwietnia 2002 roku. Pochowany zostaje na cmentarzu parafialnym w Zakrzówku.

W dniu 7 czerwca 2023 roku Publicznej Szkole Podstawowej w Bystrzycy uroczyście nadano  imię Bystrzyckich Żołnierzy Niepodległości, a wśród 8 wyróżnionych żołnierzy znalazł się Feliks Walczak.

Bibliografia:

Dokumenty w zbiorach rodziny Feliksa Walczaka

Komornicki S., 24. Pułk Ułanów. Zarys historii (1920-1947), Londyn 1975.

Sadowski P., Jordanów 1939. Historia i pamięć pierwszej bitwy 10. Brygady Kawalerii, Pcim 2019.

Fot. Zbiory Bożeny Grzywy.

Paweł Skrok, Dariusz Wajs

Jan Jędrasik (1892-1945), s. Mateusza – uczestnik I wojny światowej, legionista. Urodził się 24 grudnia 1892 roku w Bystrzycy jako syn Mateusza i Jadwigi z Jankowskich.  W 1914 roku internowany w Krakowie i trafił na roboty przymusowe w St. Pölten.  Wstępuje 15 lipca 1915 roku do Legionów Polskich i zostaje przydzielony do Oddziału Sztabowego 6. Pułku Piechoty, bierze udział we wszystkich walkach pułku. W czasie kryzysu przysięgowego chcąc uniknąć internowania dezerteruje z wojska i powraca do rodzinnej wsi. Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę wstępuje do Wojska Polskiego.  Był żołnierzem 25. Pułku Piechoty aż do końca 1920 roku. Po zakończeniu służby wojskowej osiadł pod Częstochową. W 1921 roku ożenił się z Apolonią z Balceraków (1902-1987), mieli czworo dzieci: dwóch synów i dwie córki. Pracował jako stolarz w PKP i jako zwrotnicowy na stacji kolejowej w Gnaszynie (ob. część Częstochowy). W dniu 9 stycznia 1932 roku odznaczono go Krzyżem Niepodległości. Mieszkał w Łojkach k. Częstochowy.

Zmarł na zawał serca 21 czerwca 1945 roku w Łojkach. Pochowany został na cmentarzu w Gnaszynie (obecnie część Częstochowy).

W dniu 7 czerwca 2023 roku Publicznej Szkole Podstawowej w Bystrzycy uroczyście nadano  imię Bystrzyckich Żołnierzy Niepodległości, a wśród 8 wyróżnionych żołnierzy znalazł się Jan Jędrasik.

Bibliografia:

Metryka chrztu z Archiwum Parafii pw. św. Mikołaja w Zakrzówku,

CAW

Informacje od potomków Jana Jędrasika

Fot. Zbiory Anny Samol

Paweł Skrok, Dariusz Wajs

Jan Kawęcki (1896-1975) – legionista, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej

Urodził się 20 kwietnia 1896 roku w Bystrzycy jako syn Mateusza i Katarzyny z Kuchnów, starszy brat Marcina Kawęckiego. Do Wojska Polskiego wstąpił 19 maja 1919 roku. Uczestniczył w wojnie polsko- bolszewickiej. Walczył w szeregach 2. Batalionu 7. Pułku Piechoty Legionów, a następnie przeniesiono w kompanii technicznej tego pułku. Za uratowanie dowódcy kompanii odznaczony Krzyżem Walecznych, który otrzymał 12 stycznia 1921 roku. Dosłużył się stopnia szeregowego. Jego żoną od 1925 roku była Weronika z Szeligów. Osiadł w Borkowiźnie w gm. Piotrowice (ob. Strzyżewice). Zmarł 22 czerwca 1975 roku, pochowany został na cmentarzu w Kiełczewicach Maryjskich.

W dniu 7 czerwca 2023 roku Publicznej Szkole Podstawowej w Bystrzycy uroczyście nadano  imię Bystrzyckich Żołnierzy Niepodległości, a wśród 8 wyróżnionych żołnierzy znalazł się Jan Kawęcki.

Bibliografia:

Dokumenty ze zbiorów potomków Jana Kawęckiego

CAW

Fot. Zbiory Zofii Saweckiej- Gólczewskiej

Paweł Skrok, Dariusz Wajs

Józef Igras (1913-1976)

Urodzony 8 lutego 1913 roku w Bystrzycy jako syn Jana i Agnieszki z Kaźmieraków. W 1935 roku w Zakrzówku poślubił Katarzynę z Zarzecznych. Przed wojną w czasie służby wojskowej w 7. Pułku Piechoty Legionów w Chełmie ukończył szkołę podoficerską i jako kapral pracował na stanowisku instruktora. Zmobilizowany w sierpniu 1939 roku. W dniu 10 września 1939 roku jako żołnierz 8. Pułku Piechoty dostaje się pod Kozienicami do niewoli niemieckiej.  Był jeńcem wojennym w stalagach: Stalag V A  Ludwigsburg (do 22 maja 1940 roku), Stalag V C Wildberg (do 4 lipca 1940 roku), Stalag V B Villingen (do lutego 1943 roku) oraz Stalag V C Offenburg, gdzie prawdopodobnie doczekał jego wyzwolenia. Po wyzwoleniu stalagu przez Amerykanów trafia do Włoch do 2. Warszawskiej Dywizji Pancernej i od 1 stycznia 1945 roku służył jako podoficer zaopatrzenia w 66. Pomorskim Batalionie Piechoty, będącym w składzie 16. Pomorskiej Brygady Piechoty. 2. Warszawska Brygada Pancerna wchodziła w skład 2. Korpusu Polskiego. Jan Igras dosłużył się stopnia plutonowego. Po zakończeniu wojny trafił do Wielkiej Brytanii,  gdzie został zdemobilizowany a następnie repatriowany do Polski. Po powrocie do Bystrzycy i odpowiednich kursach prowadził gabinet protetyczny, hodował też konie i pszczoły. Zmarł 4 stycznia 1976 roku w Bystrzycy.

Opracowanie: Paweł Skrok (IPN Oddział w Lublinie), Dariusz Wajs

 Stanisław Kania (1924-1998) – uczestnik walk o Wrocław i Berlin. Urodził się 19 kwietnia 1924 roku  w Bystrzycy jako syn Kazimierza i Katarzyny z Michalaków. W 1942 roku znalazł się w obozie pracy w Budzyniu k. Kraśnika tzw. obóz junaków, gdzie pracował przy liniach wysokiego napięcia. W 1943 roku został aresztowany przez Niemców podczas ulicznej łapanki i wywieziony do Lublina. Pomimo udanej ucieczki, musiał ukrywać się poza rodzinnym domem. Zmobilizowany do Wojska Polskiego do 7. Baonu Zapasowego Samochodowego, a następnie do Samochodowego Batalionu Łączności. Brał udział w walkach o Wrocław i Berlin. Po zakończeniu działań wojennych służył w kompanii zabezpieczającej łączność. 7 marca 1947 roku został przeniesiony do rezerwy. Do końca życia pracował na własnym gospodarstwie rolnym. Odznaczenia: Medal Zasłużonym na polu chwały, Medal Zwycięstwa i Wolności, Odznaka Grunwaldzka, Za zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945, Medal za udział w walkach o Berlin. Stopień wojskowy: kapral. Żonaty z Zofią (zm. 2013), miał dwie córki. Zmarł 11 stycznia 1998 roku.

W dniu 7 czerwca 2023 roku Publicznej Szkole Podstawowej w Bystrzycy uroczyście nadano  imię Bystrzyckich Żołnierzy Niepodległości, a wśród 8 wyróżnionych żołnierzy znalazł się Stanisław Kania.

Bibliografia:

Dokumenty  i odznaczenia w zbiorach potomków Stanisława Kani

CAW

Fot. Zbiory Ewy Janczarek

Paweł Skrok, Dariusz Wajs

Marcin Kawęcki (1913-1994) – żołnierz września 1939 roku, żołnierz Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie

Urodził się 13 sierpnia 1913 roku w Bystrzycy jako syn Mateusza i Katarzyny z Janików, młodszy brat legionisty Jana Kawęckiego. W dniu 11 lutego 1939 roku wziął w kościele ślub z Anielą z Młynarskich (1906-1939). Został zmobilizowany 27 sierpnia 1939 roku do 8. Pułku Piechoty i wziął udział w kampanii wrześniowej. W dniu 18 września 1939 roku wzięty do niewoli sowieckiej, gdzie przebywał w łagrze w miejscowości Uchta do 28 sierpnia 1941 roku. Powołany do 15. Pułku Piechoty wchodzącego w skład Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR. Ewakuowany do Iranu, a następnie do Wielkiej Brytanii, gdzie na terenie Szkocji przeszedł szkolenie wojskowe.  Od sierpnia 1944 roku służył w Szwadronie Regulacji Ruchu wchodzącym w skład 1. Polskiej Dywizji Pancernej dowodzonej przez gen. Stanisława Maczka. Przeszedł szlak bojowy we Francji, Belgii, Holandii i Niemczech. W dniu 11 listopada 1944 roku tak jak inni żołnierze 1. Polskiej Dywizji Pancernej otrzymał Honorowe Obywatelstwo Bredy. Służbę wojskową zakończył na terenie Niemiec. Do Polski powrócił 14 sierpnia 1947 roku. W dniu 15 listopada 1947 roku ożenił się z Wandą z Dumów (1927-1996). Z pierwszą żoną miał córkę Teresę, z drugą syna Leszka i córkę Marię. Odznaczony: Brązowym Medalem Zasługi z Mieczami, Medalem Wojska (przyznanym przez Rząd RP w Londynie), Medalem za Wojnę 1939-1945, Gwiazdą za Francję i Niemcy. Dosłużył się stopnia plutonowego. Zginął tragicznie 11 lipca 1994 roku w Bystrzycy. Pochowany na cmentarzu w Zakrzówku.

W dniu 7 czerwca 2023 roku Publicznej Szkole Podstawowej w Bystrzycy uroczyście nadano  imię Bystrzyckich Żołnierzy Niepodległości, a wśród 8 wyróżnionych żołnierzy znalazł się Marcin Kawęcki.

Bibliografia:

Metryki z Archiwum Parafii pw. św. Mikołaja w Zakrzówku

CAW, Centralne Muzeum Jeńców Wojennych w Opolu-Łambinowicach

Dokumenty w zbiorach rodziny Łukasików

Fotografia ze zbiorów Wojciecha Łukasika

Paweł Skrok, Dariusz Wajs

Stanisław Wronka (1915-2008) – żołnierz KOP, żołnierz września 1939 roku, społecznik

Urodził się 29 września 1915 roku w Bystrzycy jako syn Pawła i Marianny z Góreckich, młodszy brat ks. Jana Wronki. Do wojska powołany 25 marca 1938 roku do 8. Pułku Piechoty. Następnie 20 września 1938 roku przeniesiony do 10. Batalionu Korpusu Ochrony Pogranicza w Krasnem. 3 września 1939 r. nastąpił pierwszy kontakt z jednostkami niemieckimi, a po rozbiciu oddziału przez Niemców został skierowany pod Lwów. Został ranny 19 września, przebywał w szpitalu do 3 listopada. Przedostaje się na granice niemiecko-sowiecką, gdzie zostaje aresztowany i przetransportowany do szpitala w Krakowie. W dniu 15 grudnia 1939 roku kończy leczenie i powraca w rodzinne strony, gdzie pracował na swoim gospodarstwie rolnym. W domu był na Święta Bożego Narodzenia. W wojsku dosłużył się stopnia kaprala, ale został już jako żołnierz rezerwy awansowany: na stopień plutonowego 12 października 1980 roku, na stopień sierżanta 11 listopada 1992 roku, na stopień podporucznika 2 stycznia 2003 roku i na stopień porucznika 19 lipca 2003 roku postanowieniem Prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego. Udzielał się także społecznie, był m.in. skarbnikiem Komitetu Budowy Szkoły w Bystrzycy w latach 1961-1965.

Odznaczenia m.in. Medal „Zwycięska Nike”, Medal Zwycięstwa i Wolności, Złota Odznaka Związku Inwalidów Wojennych RP. Żonaty – od 1944 roku żona Wanda (1924-2011), dwoje dzieci – Zbigniew i Danuta. Zmarł 21 sierpnia 2008 roku, pochowany na cmentarzu w Zakrzówku.

W dniu 7 czerwca 2023 roku Publicznej Szkole Podstawowej w Bystrzycy uroczyście nadano  imię Bystrzyckich Żołnierzy Niepodległości, a wśród 8 wyróżnionych żołnierzy znalazł się Stanisław Wronka.

Bibliografia:

Dokumenty i odznaczenia w zbiorach potomków Stanisława Wronki

CAW

Fot. Zbiory Danuty Wronki-Swadźby

Paweł Skrok, Dariusz Wajs

 QUIZ WIEDZY O PATRONACH SZKOŁY

Skrypt do quizu

„Piórem i węglem”

Konkursy promujące wiedzę o  Patronie Szkoły  –

Bystrzyckich Żołnierzach Niepodległości.

I. Cele:

• Utrwalenie wiedzy o przyszłym Patronie Szkoły.

• Wzbudzenie szacunku dla lokalnych bohaterów wydarzeń historycznych: żołnierzy walczących o niepodległość i wolność Polski w czasie wojen (I, II wojna światowa, wojna bolszewicka), upamiętnienie dla przyszłych pokoleń.

• Kształtowanie poczucia własnej tożsamości narodowej oraz postawy patriotycznej.

• Rozwijanie uzdolnień literackich i plastycznych oraz dbałość o piękno języka ojczystego.

• Wzbogacanie warsztatu plastycznego i rozwijanie różnorodnych form i technik plastycznych.

II. Zasady Konkursu

• Konkurs jest organizowany w trzech formach:
  1) plastycznej – dla wychowanków NPP i uczniów klas 0 – VIII,
  2) literackiej – dla uczniów klas IV – VIII,

          3) konkurs wiedzy (quiz) – dla uczniów klas IV- VIII.

• Na każdej pracy plastycznej i literackiej powinno znaleźć się imię i nazwisko autora.

• Prace konkursowe muszą być pracami własnymi, wykonanymi samodzielnie.

III. Przebieg konkursu

1. Zgłoszenie do konkursu plastycznego i literackiego polega na dostarczeniu w terminie do 17 maja 2023 roku:

• pracy pisemnej, tj.: opowiadania, wywiadu, listu na temat Bystrzyckich Żołnierzy Niepodległości, ich życia i walki za Ojczyznę – do nauczyciela języka polskiego,

• pracy plastycznej wykonanej techniką dowolną – do nauczyciela plastyki.

2. Zgłoszenie do konkursu wiedzy – do końca kwietnia – do nauczyciela historii. Uczniowie zgłaszają drużynę w składzie: 3 uczniów i nauczyciel. Konkurs zostanie przeprowadzony 4 maja 2023r. podczas szkolnych obchodów rocznicy Święta Narodowego 3 Maja.

IV. Kryteria oceniania prac konkursowych
Jury ocenia prace, biorąc pod uwagę następujące kryteria:
1. Osadzenie treści w realiach historycznych. Opowieść ma przedstawiać prawdziwe wydarzenia związane z życiem i walką Bystrzyckich Żołnierzy Niepodległości. Uczestnik ma wykazać się wiedzą na temat Patrona Szkoły.
2. Zastosowanie prawidłowej struktury formy literackiej.
3. Odpowiedni styl, poprawność językowa, oryginalność.
4. W przypadku prac plastycznych: staranność , estetyka i oryginalne ujęcie tematu.

5. Nagrody dla uczestników

Za zajęcia I, II i III miejsca:

– nagrody rzeczowe,

– oceny celujące z języka polskiego, historii i plastyki.

Osoby odpowiedzialne za zorganizowanie i przeprowadzenie Konkursu:

Krystyna Kucharczyk – nauczyciel języka polskiego

Dariusz Wajs – nauczyciel historii

Michał Patyk – nauczyciel plastyki

 Publiczna Szkoła Podstawowa

        im. Bystrzyckich Żołnierzy Niepodległości

                                          w Bystrzycy

Harmonogram działań popularyzujących przyszłego patrona szkoły.

                                 Uroczystość zmiany patrona szkoły

                                                     7 czerwca 2023r.